Dankwoord

Voordat we naar de inhoud gaan, eerst een woord van dank aan alle mensen die het schrijven van dit proefschrift een stuk aangenamer hebben gemaakt.

Dit avontuur begon voor mij ongeveer vijf jaar geleden, toen ik de vacature voor een PhD-positie bij Eurotransplant en de TU/e zag langskomen. Dat voelde meteen goed: de analyse van een complex proces in de gezondheidszorg waarbij ook nog eens data beschikbaar is. Om dat te checken belde ik met Roman, die een masterthesis voor de TU/e schreef bij Eurotransplant. Roman, veel dank daarvoor: het meest staat me bij dat je zei dat Eurotransplant “een beetje de belastingdienst” is. Om die vergelijking kunnen de collega’s van Eurotransplant gelukkig ook lachen.

Voor het sollicitatiegesprek wilde ik een witte muur als achtergrond, dus verbouwde ik mijn studio van twintig vierkante meter in Amsterdam (Covid-19 bestond toen nog). Het gesprek verliep goed, hoewel het lastig was Serge, Marieke, Bart en Frits te peilen via een scherm. Naderhand ging ik naar Cyriel in Rotterdam, met een lege telefoon en zonder oplader. Daardoor vernam ik het goede nieuws van Bart pas twee dagen later – via een voicemail. Gelukkig werd me dat niet nagedragen en is dit proefschrift er gekomen.

Bart, heel veel dank voor je begeleiding en je vertrouwen. In het begin van het traject eindigde ik dikwijls in een rabbit hole, en dan spendeerde ik dagen aan achteraf vrij futiele zaken. Het was fijn dat jij me daar uit kon trekken. Met je scherpe blik wist je ook precies de zwakke plekken in mijn drafts en presentaties aan te stippen. Frits, ook jij, heel erg bedankt: ik vond onze samenwerking altijd plezierig. Je commentaar was meestal uitgebreid, en ik moet bekennen dat ik er eenmaal licht gek van werd (toen ik een revisie weg wilde hebben voor mijn vakantie). Maar de teksten werden er echt sterker van. Met jullie een PhD doen was een luxepositie!

Beste Edwin van den Heuvel, Minneke Coenraad, Klemens Budde, Joris van de Klundert, Eric Spierings, heel veel dank voor het willen beoordelen van dit proefschrift. Ik vind het heel speciaal dat jullie het proefschrift vanuit jullie verschillende perspectieven hebben willen bekijken.

Marieke, dank voor het mij op sleeptouw nemen binnen Eurotransplant (en de wereld daaromheen). Ik keek uit naar ons wekelijks overleg op maandag, waar we niet alleen over serieuze dingen konden praten maar ook grapjes konden maken. Een hoogtepunt was onze week bij het ILTS-congres in Houston (waar wij beiden zo rood als een kreeft rondliepen, en ik flauwviel bij videobeelden van een hepatectomie bij een levende donor). Serge, ook zonder jou was dit proefschrift er niet gekomen. Wanneer jij een goed woordje voor me deed gingen er vele deuren open.

In het begin van m’n PhD voelde ik me soms – vrij cliché – een impostor: wie was ik, als niet-arts, om iets te zeggen over hoe de toewijzing van organen moet verlopen. Dat werd minder dankzij een aantal mensen die zeer gul met hun tijd en kennis zijn geweest. Allereerst prof. Nevens, Frederik, heel veel dank voor onze gesprekken over de indicaties voor levertransplantatie en uw kritische blik op de leverallocatie. Dankzij u ging het zaakje lopen met de BeLIAC, zag ik in dat MELD zo slecht nog niet is, en leerde ik hoe de zaken aan de andere kant van de telefoon verlopen. Marieke noemt me soms “een halve hepatoloog”, en dat heb ik echt aan u te danken. De projecten voor de nier begonnen dankzij het ETRL en Serge, eigenlijk met het doel om het nadeel voor geïmmuniseerde patiënten op te lossen in ETKAS. Frans, Sebastiaan, Geert, Marissa, Gonca en Cynthia, veel dank voor het delen van jullie kennis over HLA, het AM-programma en eplets. Daar pluk ik nog steeds de vruchten van.

Het leukst aan een paper schrijven is als die gelezen wordt, of zelfs leidt tot een samenwerking. Prof. Martin Wissing, Lissa, ik vind het fijn om met jullie samen te werken voor KARMA, en ben jullie zeer erkentelijk voor het delen van jullie perspectief op de allocatie als nefrologen. Ilaria, I thoroughly enjoyed our coffees over benefits-based allocation and meeting at ISCB in Milan. Friedrich, I’m hoping that the DCD simulations are going to cause a stir in Germany. Alessandro, Sam, ik waardeerde het dat jullie me betrokken bij het DynamITE project. Joris, Francisco, Valentina, I am looking forward to finish some of the work we’ve started. Loren, I’m hopeful that we can realize a transatlantic collaboration at some point.

Ineke, mijn dank aan jou is groot: het is altijd prettig het met jou over de nierallocatie te praten en er zo de ruimte voor te krijgen binnen de ETKAC. Jij was de aanstichter van de panelsessie bij de Annual Meeting in 2024 met prof. Fischereder en prof. Budde, en ik kijk erop terug als een unaniem belachelijk groot succes. Rocio, ik ben je erg dankbaar voor je analytische blik op mijn ETKAC-presentaties en drafts. Ik kijk ernaar uit om het matchability-hoofdstuk (wat dit proefschrift helaas niet meer haalde) verder met je uit te werken, maar wel onder de strikte voorwaarde dat je het niet in het holst van de nacht van commentaar voorziet. Marit, Mando, Milou, Axel en Agita, jullie zijn fijne collega’s, en ik hoop bij Eurotransplant ook nog projecten met jullie te mogen ondernemen!

De andere Eurotransplant-collega’s wil ik hier ook bedanken: ondanks het onrustige vaarwater van de afgelopen paar jaren heb ik me thuisgevoeld bij jullie. Collega’s van de allocatie, veel dank voor de gezellige lunches en de bereidheid om mijn vragen over het allocatieproces beantwoorden. Lilian, dank voor de aansporing om een presentatie te geven bij de Eurotransplant news update: het was inderdaad een goed idee de collega’s eens te vertellen waar ik me mee bezig hield. Sophia en Shivani, heel veel dank voor jullie werk bij de registry. Jullie doen allemaal onmisbaar werk voor deze organisatie, en dat wordt niet altijd genoeg gezien.

De collega’s van de TU/e ben ik ook dankbaar. Een fun fact is dat Combinatorial Optimization (CO) niet alleen de vakgroep is waarbij ik deze thesis schreef, maar ook het enige vak waarvoor ik tweemaal een onvoldoende haalde. Dat belette me er niet van een fijne tijd te hebben bij CO: de seminars, de PhD week, en vooral de collega’s waren zeer aangenaam. Danny, ik denk nog regelmatig terug aan onze Canadese koortsdroom. Jasper, ik vond het een ontzettend toffe week in Kopenhagen! Antonina, Nils, Sten, het was leuk het HANS-kantoor te zijn, ook al duurde die periode maar kort. Jasper, Sjanne, Cédric, jullie waren ook fijne kantoorgenoten (en ik hou jullie niet verantwoordelijk voor jullie voorletters). Ik wil Marieke en NETWORKS ook bedanken: het was mooi zoveel andere PhD’ers te leren kennen tijdens de diners, de board games en het bowlen.

Leuke vrienden maken een promotieonderzoek ook gemakkelijker – ook al zie je ze te weinig. Jorg en Therese, of het nu een verkleedfeestje, extreme kringloping, of de huishoudbeurs is, met jullie zijn is altijd feest. Bo, Nol, Dara, Justin, jullie behoren ook tot de crème van de crème de la crème en het is fijn met enige regelmaat met jullie te roddelen. Louise en Robin, mevrouw Keeris en Fleur, ik geniet altijd enorm van onze wandelweekenden (waarop nauwelijks meer gewandeld wordt). Samy, Lyna, Veerle, Maartje, Linda en Laura, ons jaarlijkse vriendinnenweekend wil ik niet missen (ongeacht de drama vooraf). Sjoerd, Roderick, Koen, Leon en Jens, het weekendje weg naar een rare uithoek van Nederland is een jaarlijks hoogtepunt (en niet alleen omdat ik meer chips eet dan normaal in een jaar tijd). Lieke en Maureen, jullie waren de highlight van econometrie. Kwankwan, oooo my goood, jou zie ik te weinig. Lina, Sjoerd, Stefan, wij moeten ook nodig weer eens afspreken. Anne, pingpongen bij Pacmed leidde tot niet alleen tot een extreem fijne vriendschap, maar ook een racefiets en de marathon. Ooit hoop ik nog bij jouw slechtste marathontijd in de buurt te komen. Purva, thanks for forcing me to become friends and not just co-workers. Marit, ik waardeer het enorm dat we al vanaf de derde klas bevriend zijn, ondanks dat ik jou vanaf dat eerste moment vercorrumpeerd zou hebben. Yeshi, Maarten, Fleur, Leon en Laura, ook met een theetje zijn onze laffe borrels fijn! Dorien, het mag vaker sneeuwen als jij dan langskomt. Nico and Dorien, I loved going spontaneously to DTRH with you last year (I suspect Dorien picks her friends based on character flaws). Daphne en Jesse, ik ben zo dankbaar dat ik jullie heb leren kennen op HKU. Rianna, Savannah, Jesse, spending time with you is like spending time with family, even if it’s just sitting on a rooftop or walking circles in Utrecht. Rianna, I’m so grateful for the truly unhinged birthday weekends we have had in Ibiza, Marbella and London, with Savannah, Jesse and Suus, Grace, Michaela, Becky and Ben, Jamie, and Hamza and Ella. It’s been an absolute blast everytime and I cannot wait to reunite at Glastonbury.

Als laatste dank ik mijn (schoon)familie. Ad en Hermien, het is altijd fijn om met jullie te zijn, of we nu ergens een hapje gaan eten of een Sudoku-wedstrijd houden. Char en Aldert, Til en Ruud, heel veel dank voor de gezellige weekenden in Domburg. Ik vind het heel bijzonder jullie gezinnetjes van dichtbij te zien opgroeien. Wat betreft mijn eigen bloed: veel dank gaat uit naar opa en oma, en tante Loet. Jullie waren altijd eindeloos geïnteresseerd in waar Bram, ik, Frits, Pieter en Lieske mee bezig waren, en dat was een enorme stimulans om jezelf breed te ontwikkelen. Bram, Frits, Pieter en Lieske, ik vind het zo ontzettend leuk hoe jullie allemaal je eigen pad bewandelen en daardoor zulke geweldig leuke mensen met geweldig leuke partners (Huib, Romy, Rico) zijn geworden.

Lieve Soemintra, jij werd plots uit ons leven gerukt. De term “oppasmoeder” vind ik ongemakkelijk, en dat komt omdat jij veel meer was: een tweede moeder en een dierbare vriendin. Ik mis je enorm. Pap, mam en Noud, dit alles was zonder jullie niet mogelijk geweest. Het blijft fijn om bij jullie thuis te komen, hoe oud je ook wordt. Veel dank voor jullie interesse, het meedenken, maar ook de ruimte om je eigen keuzes te maken. Zonder die ruimte jezelf te ontplooien had ik niet zo’n leuke siblings gehad. Mam en Noud, dank voor alle avontuurlijke vakanties, de liefdevolle lunches en dinertjes. Het is fijn dat we altijd op jullie kunnen terugvallen. Pap, ik herinner me nog goed hoe je ooit aan Bram en mij (toen nog twee kleuters) aan de keukentafel probeerde uit te leggen dat een computer alles met enen en nullen opslaat - net alsof je steeds ja of nee antwoordt op vragen. Wij waren sceptisch, dus stelden we heel veel ja/nee-vragen: is het een mens? Is het een dier? Ruim vijfentwintig jaar later blijkt dat je met een computer inderdaad best wat kunt.

Cyr, lieverd, jou heb ik het niet altijd makkelijk gemaakt. Een slecht moment uit dit traject is dat ik je alleen het Nationaal Kustpad liet lopen, omdat ik vond dat ik geen tijd had voor vakantie. Dankzij jouw geduld zijn we er samen zo gelukkig uit gekomen: ik geniet van ons samenzijn, onze vakanties, onze uitjes, onze weekendrituelen, en het samen wagen van een dansje. Ik kijk heel erg uit naar het volgende hoofdstuk op de Nicolaas Ruysch, en ben dankbaar dat je doorziet dat mijn geplaag en gekibbel ook een uiting van liefde is. Zoals de Duitsers zeggen: “Was sich liebt, das neckt sich.” En zo is het: ich liebe dich.